Tekst w ramach akcji Bezpieczne Leki. Więcej informacji na dole wpisu.
Budzisz się z łamiącym bólem głowy, nos całkowicie zatkany, termometr pokazuje 38 stopni. Odruchowo sięgasz do apteczki po saszetkę z gorącym napojem na przeziębienie – THERAFLU EXTRAGRIP (sprawdź wszystko, co ważne o tym leku), FERVEX (łagodzi gorączkę i ból) albo FEBRISAN (lek na przeziębienie). Rozpuszczasz, wypijasz, czujesz ulgę. Ale za dwie godziny ból głowy wraca, więc bierzesz jeszcze tabletkę paracetamolu „na wszelki wypadek”. I właśnie w tym momencie możesz nieświadomie przekroczyć bezpieczną dawkę leku, narażając swoją wątrobę na poważne uszkodzenie.
Pewnie się zastanawiasz, jak to możliwe – przecież saszetka to „tylko napój rozgrzewający”, prawda? Otóż nie. Te kolorowe saszetki z przyjemnym smakiem cytryny czy owoców leśnych to pełnoprawne leki zawierające całkiem spore dawki substancji czynnych. Problem w tym, że większość osób traktuje je jak herbatę z dodatkiem witamin, nie sprawdzając nawet, co tak naprawdę połykają.
Co tak naprawdę kryje się w saszetce na przeziębienie?
Otwierając saszetkę THERAFLU EXTRAGRIP, do organizmu wprowadzasz aż 650 mg paracetamolu – czyli prawie tyle, co standardowa tabletka przeciwbólowa. Do tego dochodzi fenylefryna odblokowująca nos i feniramina, która działa przeciwhistaminowo i powoduje senność. FEBRISAN zawiera jeszcze więcej paracetamolu – aż 750 mg w jednej saszetce, plus fenylefrynę i witaminę C. Podobnie jest z preparatem FERVEX i innymi saszetkami tego typu dostępnymi w aptekach.
Warto wiedzieć, że maksymalna bezpieczna dawka paracetamolu dla zdrowego dorosłego to 4 gramy na dobę, czyli 4000 mg. Brzmi jak dużo? Policzmy razem: trzy saszetki FEBRISAN to już 2250 mg paracetamolu. Dodaj do tego dwie tabletki „zwykłego” paracetamolu po 500 mg każda – i masz już 3250 mg. Jeszcze jedna saszetka wieczorem „na dobry sen” i przekraczasz bezpieczną granicę. A to tylko jeden dzień choroby.
Dlaczego wątroba tego nie lubi?
Paracetamol sam w sobie jest lekiem bezpiecznym – pod warunkiem, że stosujesz go zgodnie z zaleceniami. Twoja wątroba radzi sobie z jego metabolizmem bez problemu, o ile nie przesadzisz z dawką. Problem pojawia się, gdy ilość leku przekracza możliwości detoksykacyjne organizmu. Wówczas powstaje toksyczny metabolit, który uszkadza komórki wątroby. Co gorsze, objawy zatrucia mogą pojawić się dopiero po 24-48 godzinach, kiedy jest już naprawdę źle.
Szczególnie narażone są osoby, które regularnie piją alkohol, mają problemy z wątrobą, są niedożywione lub przyjmują inne leki metabolizowane w wątrobie. U takich osób bezpieczna dawka dobowa może być znacznie niższa niż standardowe 4 gramy.
Saszetka plus tabletka na ból? Ten błąd popełnia mnóstwo osób
Wyobraź sobie typowy scenariusz: rano bierzesz saszetkę THERAFLU EXTRAGRIP, bo czujesz się fatalnie. W południe ból głowy wraca, więc sięgasz po tabletkę ibuprofenu lub paracetamolu z domowej apteczki. Po południu kolejna saszetka, bo gorączka nie odpuszcza. Wieczorem boli Cię gardło, więc łykasz jeszcze tabletkę „od bólu”. Brzmi znajomo?
Takie łączenie preparatów to jeden z najczęstszych błędów popełnianych podczas samoleczenia przeziębienia. Okazuje się, że wiele osób nie sprawdza składu leków, które bierze. Saszetka wydaje się „łagodniejsza” niż tabletka, więc wydaje się, że można ją łączyć z innymi środkami przeciwbólowymi. Tymczasem to prosta droga do przedawkowania paracetamolu.
Jak bezpiecznie stosować saszetki na przeziębienie?
Przede wszystkim – czytaj ulotki i skład na opakowaniu. Zanim weźmiesz jakikolwiek dodatkowy lek przeciwbólowy, sprawdź, czy saszetka, którą wypiłeś godzinę temu, nie zawiera już tej samej substancji czynnej. Brzmi banalnie, ale większość przypadków przedawkowania paracetamolu wynika właśnie z nieświadomego łączenia różnych preparatów zawierających ten sam składnik.
Stosując FEBRISAN czy THERAFLU EXTRAGRIP, pilnuj odstępów między dawkami – minimum 4-6 godzin. Nie przekraczaj maksymalnej liczby saszetek na dobę (zazwyczaj 3-4, w zależności od preparatu). Jeśli po 3 dniach gorączka nie ustępuje albo po 5 dniach nadal czujesz się źle, przestań się leczyć samodzielnie i idź do lekarza.
Kiedy lepiej odpuścić i iść do lekarza?
Saszetki na przeziębienie to leki objawowe – łagodzą dolegliwości, ale nie leczą przyczyny choroby. Są świetne na pierwsze dni przeziębienia, kiedy potrzebujesz ulgi, żeby przespać noc lub przetrwać dzień w pracy. Ale nie są rozwiązaniem na każdą sytuację.
Sygnały alarmowe, które powinny skłonić Cię do wizyty u lekarza, to gorączka utrzymująca się powyżej 3 dni, silny ból zatok lub ucha, duszność, kaszel z odkrztuszaniem żółtej lub zielonej wydzieliny trwający ponad tydzień, oraz oczywiście jakiekolwiek objawy, które zamiast się poprawiać, nasilają się mimo stosowania leków. Pamiętaj też, że osoby z nadciśnieniem, chorobami serca, jaskrą czy przerostem prostaty powinny skonsultować się z farmaceutą lub lekarzem przed sięgnięciem po saszetki zawierające fenylefrynę.
Podsumowanie
Teraz wiesz, że saszetki na przeziębienie takie jak THERAFLU EXTRAGRIP, FERVEX czy FEBRISAN to pełnoprawne leki, a nie tylko „ciepła herbatka z witaminami”. Pamiętaj, żeby zawsze sprawdzać skład przyjmowanych preparatów i nigdy nie łączyć saszetki z innymi lekami zawierającymi paracetamol. Pilnuj maksymalnej dawki dobowej i odstępów między kolejnymi porcjami. Jeśli objawy nie ustępują po kilku dniach – nie dokładaj kolejnych saszetek, tylko skonsultuj się z lekarzem. Twoja wątroba będzie Ci za to wdzięczna.
Ten artykuł powstał w ramach akcji Bezpieczne Leki, która ma na celu poszerzać wiedzę Pacjentów w temacie bezpieczeństwa stosowania leków. Organizatorem akcji jest portal Leki.pl. Więcej informacji na www.BezpieczneLeki.pl.
Bibliografia
• THERAFLU EXTRAGRIP – Charakterystyka Produktu Leczniczego
• FERVEX – Charakterystyka Produktu Leczniczego
• FEBRISAN – Charakterystyka Produktu Leczniczego
